Op vrijdag 15 juli zouden we normaal gesproken met z’n allen om een tafel hebben gezeten om de gang van zaken binnen de verschillende gilden met elkaar te bespreken. Maar we hadden iets anders te doen die middag. In plaats van het reguliere Gildeberaad kregen we een rondleiding door de Dorpsstraat, verzorgd door stadsgids Wilco Pot.
We beginnen onze tocht bij Kunstgarage Frankx. Dit pand is gevestigd in een verbouwde historische garage. De locatie bestaat uit een grote expositiehal (showroom), kleinere expositieruimte (galerij), makerswinkel, drie werkplaatsen, een studio, twee kantoren en horeca. De werkplaatsen worden permanent verhuurd. De studio is voor kortere periodes te huren en beschikbaar buiten (educatieve) activiteiten van Franx zelf.
Op de locatie van de kunstgarage begon Dirk Franx in de jaren twintig van de vorige eeuw zijn automobielgarage. Kunstgarage Franx houdt bijna honderd jaar later met deze naam de herinnering aan een stukje oud Zoetermeer levend. En het is niet in de laatste plaats een ode aan de bijzondere persoon die Dirk Franx (1898-1989) was.
We lopen onder het spoor door naar een paar historische, recent opgeknapte panden aan de Vlamingstraat. Daarin woonden welgestelde Zoetermeerse ondernemers. Wilco heeft hier zijn jeugd doorgebracht en kan enthousiast vertellen over dit stukje Zoetermeer, dat in die tijd hier eindigde.
We lopen terug naar het begin van de Dorpsstraat. Het is haast niet te bevatten hoeveel kennis Wilco heeft over de geschiedenis van deze straat. Elke 10 meter staat ie even stil bij een pandje om daar vervolgens weer een interessant verhaal over te kunnen vertellen. Zo ook over de panden Dorpsstraat 28, 30 en 32. Die zijn van ongeveer 1820. Nummer 28 was jarenlang de kosterswoning van de Nicolaas parochie. Oorspronkelijk waren de gevels allemaal als bij nr 32. Het pleisterwerk is uit de twintigste eeuw. Nummer 30 is gebouwd in opdracht van Isaac Molenaar in 1820. Isaac was ook eigenaar van nr 32. Van 32 weet Wilco te vertellen dat dit pand een voorganger had , dat ooit in bezit was van Jacob Du Mee. Alle drie zijn nu gemeentemonument.
Na dit punt laat hij ons verder aan Wilco over. En ook die heeft nog genoeg verhalen. Bijvoorbeeld over Huis te Palensteijn, dat ooit in de Dorpsstraat stond. Niet in Zoetermeer, maar in Zegwaard. Ja we schrijven dat tegenwoordig als Seghwaert, met een S, een h en een ae, maar dit was in die tijd nog niet zo. En nee, met het bedrijf dat tegenwoordig riolen ontstopt heeft ook het niks te maken.
De stenen die daarin zijn gebruikt zijn vermoedelijk toch niet van het oorspronkelijke kasteeltje.
Achter en tussen de panden in de Dorpsstraat liggen trouwens veel ‘verborgen’ schatten. Zo kwamen we halverwege onze tour een eeuwenoude plataan tegen, die je vanaf de Dorpsstraat zelf eigenlijk niet ziet staan.
We eindigen onze tour op een gezellig terras, dat – net als de plataan – goed verscholen ligt achter één van de pandjes in de Dorpsstraat.
Het was een leerzame en vooral leuke, gezellige middag. Een aanrader voor iedereen die nieuwsgierig is naar de geschiedenis van onze stad, die is ontstaan uit de samensmelting van twee dorpen: Zoetermeer en Zegwaard. Op https://gildezoetermeer.nl/evenementen/ staan nog veel meer door onze stadsgidsen verzorgde wandel-, fiets- en boottochten. En zonder uitzondering zijn ze goed voor een flinke uitbreiding van jouw kennis over (de geschiedenis van) Zoetermeer en omgeving.